Expedición Ruta Quetzal 2024: Descubrindo a Ribeira Sacra e as súas raíces culturais

Mozos exploradores mergúllanse na riqueza histórica e natural de Galicia e Portugal durante a súa travesía épica. Tras completar parte do Camiño Francés, desde O Cebreiro ata Triacastela, os expedicionarios adentráronse nas ribeiras dos ríos Cabe, Sil e Miño

Este verán, douscentos xóvenes de todas as comunidades españolas están a vivir unha experiencia inesquecible grazas á Ruta Quetzal 2024. Co patrocinio da Axencia de Turismo da Xunta de Galicia e a colaboración da Corporación Municipal Mar de Santiago, o Consorcio de Turismo Ribeira Sacra e o Instituto de Xuventude de Extremadura, esta expedición educativa e de aventura está a percorrer España e Portugal. O obxectivo: descubrir a cultura e a historia destes dous países, revisitando os feitos e as figuras que marcaron a súa traxectoria.
O percorrido desta nova edición comezou en Vilanova de Arousa, berce do ilustre escritor Ramón María del Valle-Inclán, onde os expedicionarios visitaron a Casa-Museo do autor de «Luces de bohemia». Neste lugar emblemático, recordáronse os 100 anos da publicación desta obra pioneira do «esperpento», xénero que Valle-Inclán introduciu no teatro español. Os participantes tamén tiveron a oportunidade de descubrir o oficio tradicional do marisqueo a pé, xunto coas expertas mariscadoras locais, e de visitar unha fábrica de conservas de mexillóns, produto que converteu a Vilanova nun dos principais productores baixo a Denominación de Orixe «Mexillón de Galicia».
Dende Vilanova, a expedición continuou polas terras de Galicia, cruzando o río Ulla e explorando lugares como Catoira, coñecido polo seu papel defensivo contra os invasores vikingos no século XII. O percorrido levou aos participantes ata Sanxenxo, dende onde se dirixiron ás Illas Cíes, situadas no Parque Nacional das Illas Atlánticas de Galicia. Neste paraíso natural, os expedicionarios tiveron a oportunidade de explorar a flora, a fauna e os ecosistemas submarinos únicos desta rexión, ao mesmo tempo que aprendían a orientarse baixo o ceo estrelado, recordando antigas lendas como a do Cabaleiro das Conchas de Bouzas.
Dende Sanxenxo, a Ruta Quetzal navegou de volta ata Baiona, onde se celebrou o quinto centenario da chegada da expedición de Magallanes-Elcano, a primeira circunnavegación da Terra na historia. Os participantes recordaron o papel fundamental que xogaron os marineros Diego Carmena e Vasco Gómez, naturais de Baiona, na conclusión exitosa desta viaxe histórica.
O seguinte destino foi Portugal, onde a expedición chegou á capital, Lisboa. Nesta cidade, os participantes conmemoraron dous eventos significativos: os 500 anos da morte do explorador Vasco da Gama e os 500 anos do nacemento de Luis de Camões, autor da epopea «Os Lusíadas». Visitando o Monasterio de los Jerónimos de Santa María de Belém, declarado Patrimonio da Humanidade pola UNESCO, os expedicionarios puideron conectar co legado destes dous grandes personaxes da historia portuguesa.
De Portugal, a Ruta Quetzal regresou a España a través de Extremadura, seguindo a famosa Vía de la Plata ata Astorga, onde os participantes tiveron a oportunidade de visitar a catedral e o Palacio Episcopal de Gaudí. O percorrido pola provincia de Cáceres levou á expedición a Trujillo, cuna de Francisco Pizarro e Francisco de Orellana, exploradores que desempeñaron roles fundamentais na conquista de América. Nesta localidade, recordouse a batalla de Ayacucho en 1824, que marcou a independencia de Perú, cuxo bicentenario se celebra este ano.
O tramo final da expedición levou aos participantes ata Castela e León, onde visitaron Astorga e admiraron a súa catedral e o Palacio Episcopal de Gaudí, antes de regresar a Galicia por O Cebreiro, punto de entrada ao Camiño de Santiago. Recordouse o papel histórico de Miguel de la Quadra-Salcedo e do párroco Elías Valiña, quen en 1984 pintaron as primeiras frechas amarelas que guían os peregrinos nesta ruta milenaria.
A última etapa da Ruta Quetzal 2024 foi na Ribeira Sacr. Aquí, os participantes tiveron a oportunidade de coñecer a riqueza dos seus ecosistemas, a súa biodiversidade e a súa destacada produción de viño, coñecido polo seu sistema de viñedos en socalcos ao longo dos ríos.
Finalmente, a expedición culmina en Santiago de Compostela, cidade histórica que acaba de celebrar o 30º aniversario da súa declaración como Patrimonio da Humanidade pola UNESCO e o 20º aniversario do seu premio Príncipe de Asturias á Concordia polo Camiño de Santiago. Aquí, os participantes ccompletarán a súa viaxe, reflexionando sobre as súas experiencias e os coñecementos adquiridos ao longo destes días de descubrimento cultural e natural.
A Ruta Quetzal 2024 non só ofreceu aos seus participantes unha oportunidade de conexión co patrimonio e a historia de España e Portugal, senón tamén unha experiencia de crecemento persoal que marcará as súas vidas para sempre. •