O Concello diferenciará no recibo o custo municipal e o de SOGAMA, cuxa suba do 42,79% afectará directamente á veciñanza

O Alcalde de Monforte, José Tomé Roca, vén de informar sobre a suba da taxa de tratamento de lixo que a Sociedade Galega do Medio Ambiente aplicará aos concellos galegos no ano 2025. A decisión, anunciada a finais de 2024 pola Xunta de Galicia, elevará o custo da taxa de 66 a 108 euros, un incremento que terá un impacto directo nas arcas municipais e, por conseguinte, nos recibos que os veciños deberán abonar pola recollida e tratamento do lixo.
O rexedor monfortino explicou que a suba responde ao imposto estatal regulado pola Lei 7/2022 de Residuos e Suelos Contaminados, que alega SOGAMA como causa do incremento. Segundo Tomé, a xustificación desta subida apunta á imposibilidade de asumir os custos derivados deste imposto, que incide sobre a incineración e a verteduría, formas de xestión de residuos que, segundo a Directiva Europea 2018/850, son as menos recomendables para o medio ambiente. A citada directiva, aprobada en 2018 polo Goberno de España presidido por Mariano Rajoy, impón a taxa que agora SOGAMA debe asumir, e que no seu momento foi votada a favor polo Partido Popular no Parlamento Europeo.
Tomé tamén subliñou que a xestión de residuos na actualidade non cumpre as recomendacións europeas, posto que a Xunta non adaptou a súa infraestrutura á normativa de reciclaxe e redución de residuos. A lei galega 6/2021 establece que os custos derivados da xestión dos residuos deben ser asumidos polos produtores de residuos, e o incremento da taxa de SOGAMA ten como obxectivo reflectir esta realidade nas tarifas que pagarán os veciños.
A partir de abril de 2025, os monfortinos verán un aumento no recibo do lixo, que pasará de 14,65 euros a 19,05 euros cada dous meses. Este incremento no custo de SOGAMA supón un aumento do 42,79% con respecto ao ano anterior. O alcalde destacou que o Concello asumirá a parte correspondente ao custo da recollida de residuos, que non experimentará aumentos nesta revisión da ordenanza fiscal. De acordo coas explicacións do rexedor, o incremento do custo de SOGAMA, que no ano 2024 foi de 7,08 euros por recibo, aumentará en 3,03 euros.
A modificación da ordenanza fiscal 2.3 reguladora da taxa pola prestación do servizo de xestión de residuos municipais foi aprobada no Pleno do 24 de febreiro de 2025 e entrará en vigor antes do 9 de abril. Neste sentido, José Tomé sinalou que a actualización da taxa será gradual, con incrementos anuales que non superarán o 5% da tarifa, evitando así unha presión fiscal excesiva para os cidadáns. A medida, que se estima que levará uns 20 anos para alcanzar o equilibrio no custo total do servizo, permitirá aplicar os incrementos de maneira moderada e adaptada á capacidade económica dos veciños.
O Concello tamén se compromete a revisar anualmente a tarifa, garantindo que os custos do servizo sexan cubertos sen que se xere un desaxuste nos orzamentos municipais. Dende o Concello tamén se traballa na elaboración de alternativas para mellorar a xestión dos residuos e reducir o impacto ambiental e financeiro para os cidadáns. Así mesmo, na carta que José Tomé remitiu á Conselleira de Medio Ambiente e Cambio Climático, Ángeles Vázquez, explicou que o aumento da taxa non se debe a unha decisión do Goberno de España actual, senón á aplicación dunha normativa europea aprobada en 2018 e transposta á lexislación galega en 2021.
Tomé instou á Consellería a tomar medidas para mellorar a xestión dos residuos e evitar sancións a SOGAMA por non cumprir cos límites establecidos pola normativa. A medida busca clarificar as responsabilidades e mellorar a eficiencia no tratamento dos residuos en Galicia. Os monfortinos poderán consultar a modificación da ordenanza no BOP e presentar reclamacións no prazo de trinta días.
O PP apunta a Pedro Sánchez como responsable da suba do canon do lixo
O Grupo Municipal do PP de Monforte, a través da súa voceira Katy Varela, respondiu ás críticas de José Tomé sobre a suba do canon do lixo, deixando claro que a responsabilidade non recae en Sogama senón no Goberno de Pedro Sánchez. Varela lembrou que a subida da taxa é consecuencia dunha reforma impositiva introducida polo Executivo central, a través da Lei 7/2022, de 8 de abril, sobre residuos e solos contaminados para unha economía circular. Segundo a popular, o goberno local de Monforte sabe que a nova taxa de xestión de residuos non é un erro de Sogama, senón que se debe a un «tasazo» imposto polo Goberno central.
Varela insistiu en que a Xunta, desde o principio, se opuxo a estas novas cargas fiscais, presentando alegacións que non foron aceptadas. A representante do PP de Monforte criticou tamén a inacción do alcalde José Tomé, que segundo ela non se sumou á reclamación presentada pola Xunta e os populares para que o Goberno central recuase na aplicación destes impostos. A voceira popular tamén resaltou que, ao contrario do que sinala Tomé, non é Sogama quen establece a taxa, senón que o Goberno de Pedro Sánchez a fixou mediante a normativa estatal.
A realidade, segundo Varela, é que as administracións locais deben asumir integramente o custo real do servizo de xestión de residuos e, ao mesmo tempo, impulsar políticas para reducir a produción de lixo e mellorar a reciclaxe. Neste sentido, a propia Xunta, a través do FCL adicional, activou medidas para aliviar parte do impacto económico desta nova política. Así, en 2024, o Concello de Monforte entregou a Sogama un total de 6.446 toneladas de residuos da fracción resto, por un importe de 507.478 euros. A pesar desta factura, o ente local recibiu 81.831 euros grazas ao FCL activado pola Xunta, co fin de contrarrestar a subida dos impostos á incineración e ao vertido e outras medidas do Goberno central.
A previsión para 2025 apunta a un novo aumento na taxa, que se estimaría en 612.370 euros, o que supón un incremento de 23.061 euros respecto ao ano anterior. Non obstante, se o Concello de Monforte mellora a súa xestión de residuos, aumentando a reciclaxe e reducindo a fracción resto, podería reducir o importe a pagar a Sogama. Varela destacou que estas opcións tamén están á disposición do goberno local, pero acusou a Tomé de preferir continuar cunha postura crítica sen buscar solucións efectivas para os veciños de Monforte.
Finalmente, a voceira popular quixo lembrar que, aínda que existen alternativas á xestión de residuos ofrecidas por Sogama, estas resultarían ser máis caras. Varela criticou que, ao seu parecer, o alcalde prefire manter un «enfrentamento innecesario» en lugar de explorar as opcións máis económicas e eficaces para o Concello e os seus cidadáns.•