Nace a Asociación de Amigos do Románico de Chantada

Por S.Veiga

É mágoa que no noso mundo de cinema e imaxinería non abonden as historias inspiradas nas nosas capelas rurais. Maxia, espiritualidade, emoción e beleza capturan a calquera que, cun mínimo de sangue nas veas, se achegue a algunha das vellas igrexas que salpican a nosa terra. O feitizo que se respira ao achegarse ao adro e traspasar o antigo arco de medio punto prende moi dentro, e ninguén pode marchar de alí sen sentir unha certa melancolía polo que parece desmorecer de pura desidia e incomprensión. Cecais fora esta a sensación que tiveron quenes, aló por agosto de 2011, artellaron unha misa e concerto de música clásica na igrexa de Santa María de Pesqueiras. A idea simulaba ser unha entrada no descoñecido, xa que o templo levaba moitos anos abandonado. Pero a xente acudiu, e non foi pouca. Había que seguir o camiño de redescubrir aos veciños o mérito do que alí tiñan, e así naceu a Asociación de Amigos do Románico da Comarca de Chantada. Segundo explica a súa presidenta, Begoña González, á idea sumáronse de seguido máis membros ata acadar o número de seis, aínda que agardan con alegría e sorpresa máis adhesións, “xa que no acto de presentación da Asociación en Chantada xa se sumaron 10 novos socios, e estamos a recibir solicitudes de persoas interesadas dos tres municipios da comarca”.

AMOSAR AOS VECIÑOS O TESOURO QUE TEÑEN

Este novo colectivo sabe mirar ben as vellas igrexas, ler a paisaxe; o seu obxectivo, sinxelo pero certeiro, céntrase “en incidir na poboación local sobre a importancia do patrimonio que o rodea, xa que só así poderá valoralo como se merece e, polo tanto, defendelo e promovelo.” Non descartan abrir fronteiras e presumir de riqueza románica máis aló da comarca, aínda que teñen os pés ben plantados na (súa) terra: “preferimos ir de menos a máis, e non á inversa”.

“RESCATE” PATRIMONIAL, PARA QUITAR Á XENTE A VENDAXE DOS OLLOS E VALORAR O ENTORNO CULTURAL

Esta laboura, que non dudan en calificar de “rescate”, asúmena como a propia razón de ser deste tipo de colectivos, “porque as asociacións desta índole achegan dunha maneira directa e participativa o patrimonio cultural que rodea á xente”. Traballo que, como apunta Begoña González, resulta “fundamental”, “xa que ás veces semella que os cidadáns teñen unha vendaxe nos ollos que lle impide ver e valorar todo aquelo que o rodea dende un punto de vista cultural ou histórico”.

LISTA A PROGRAMACIÓN DE ACTIVIDADES A PARTIR DE MAIO

Para acadar os seus obxectivos, a Asociación de Amigos do Románico da Comarca de Chantada iniciará as súas actividades o próximo mes de maio. Teñen previsto para o día 26 un acto na igrexa do Convento de Chantada, “no que pretendemos que participen os nenos dos colexios da comarca nunha actuación musical”, explica a presidenta da Asociación. A concienciación da extraordinaria importancia que tivo noutro tempo o Convento será explicada por un dos historiadores da Asociación, “e ligada a esta explicación faremos unha reivindicación sobre o tapiado da porta lateral do muro sur da igrexa (o claustro é propiedade privada) que oculta un fermoso tímpano”. Xa no mes de agosto, celebrarase a que será a primeira edición dunha xornada de carácter anual, que terá a igrexa de Pesqueiras como sede dunha breve representación teatral e dun concerto musical, e desde a que arrincará unha serie de visitas guiadas polo monumento e arredores. Entre un e outro evento, os membros da Asociación de Amigos do Románico da Comarca de Chantada queren realizar excursións didácticas pola zona, charlas sobre persoas vinculadas ao románico e impartidas por especialistas, así como traballar na recuperación e posta en valor do patrimonio inmaterial, “que tamén nos preocupa”, puntualiza Begoña González, polo que xa están a artellar “os merecidos homenaxes” a persoeiros como Xoán de Requeixo ou Rielo Carballo.

HERDEIROS DUNHA GRAN TRADICIÓN

O entusiasmo desta nova asociación brota, sen dúbida, do amor pola arte, a paisaxe da comarca de Chantada e, dende logo, do coñecemento e o estudio. Begoña González salienta que “o gran número de templos románicos que se concentran na Ribeira Sacra xa captaran a atención de autores como Yzquierdo Perrín, Valiña Sampedro, Rielo Carballo e Vázquez Saco, entre outros”. González explica que son moitas as parroquias de Carballedo, Chantada e Taboada que posúen unha igrexa ou vestixio románico. Gracias a este afán dos Amigos do Románico de Chantada poderemos descubrir as pegadas dos numerosos mestres que participaron na construcción dos nosos templos dende mediados do século XII e principios do XIII, como o mestre de Asma, “de fonda pegada nas nosas terras”, ou os colaboradores do mestre de Portomarín, “que continuaron a traballar os seus deseños río abaixo por Pesqueira, San Fiz e A Coba”. Historia, arte, sensibilidade e amor por estes elementos “que forman parte da nosa paisaxe: carballos, castiñeiros, viñedos, sillares graníticos e as augas do Miño”. Sen dúbida, unha volta ao paraíso perdido.